harivamshaparva

harivaMsha, Volume II,  Appendix 1, pp.21-22, BORI 1971
itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @ yahoo.com
6 A   chandramasau gurudAragharShaNam

janavejaya  uvAcha 

shruto mayA mahAprAj~no budhapautro mahAmatiH  |
tatrorvashIsamutpannaH katham kShatramavAptavAn  ||  6A-1
Atreyasya kathaM loke paradArAbhimarshanAt  |
niShkR^itiH kIdR^ishI dR^iShTA tanme brUhi mahAmate  |
kIdR^isho brAhmaNo loke svarUpaM tadvadasva me  ||  6A-2

vaishaMpAyana uvAcha  

hanta te kathayiShyAmi shR^iNu pArthivasattama  |
mukhabAhUrupAdebhyo viprAdInasR^ijatprabhuH  ||  6A-3
uttamA~NgodbhavAjjyaiShThyAdvedasyAdhyApanAttathA  |
sarvasyaivAsya sargasya dharmato brAhmaNaH prabhuH  ||  6A-4 
yasyAsyena sadAshranti havyAni tridivaukasaH  |
kavyAni chaiva pitaraH kiM bhUtA adhikaM tataH  ||  6A-5
brAhmaNyAM brAhmaNAjjAtaH saMskR^ito  brAhamaNo bhavet  |
j~neyaM (?) kShatriyaviTshUdrA j~neyAH svebhyaH svayonijAH  ||  6A-6
adhyApanaM chAdhyayanaM  yajanaM yAjanaM tathA  |
dAnaM pratigrahashcheti  ShaT karmANyagrajanmanAm  ||  6A-7
vedameva sadAbhyAsettapastaptaM  ( pyed ? ) dvijottamaH  |
vedAbhyAso  hi viprasya tapaH paramihochyate  ||  6A-8
itihAsapurANaj~naH  padavAkyapramANavit  |
a~NgopakAravedI cha vedArthaM j~nAtumarhati  ||  6A-9
pANinyAdIni tantrANi hyadhItyA~NgAni sarvashaH  |
itihAsapurANAnAM  shrutInAmapi sarvadA  ||  6A-10
padavAkyapramaNaj~naH  pravaktAH phalamashnute  |
shrotA chaivAnyathA chetsyAnnarakAyaiva kalpate  ||  6A-11
na vedapAThamAtreNa saMtuShyedvai dvijottamaH  |
pAThamAtrAvasAnastu pa~Nke gauriva sIdati  ||  6A-12
janmano.anantaraM kAryaM jAtakarma yathAvidhi  |
nAmadheyaM dashmyAM tu dvAdashyAmatha kArayet  ||  6A-13
ShaShTe.annaprAshanam mAsi chUDA kAryA yathAkulam  |
prApte tu pa~nchame varShe tvakSharAbhyAsamuchyate  ||  6A-14
garbhAShTamAbde kurvIta brAhamaNasyopanAyanam  |
yaj~nopavItaM kurvIta sUtreNa navatantukam  ||  6A-15
brAhamaNo bilvapAlAshau daNDau vA dhArayeta saH  |
guruM raviM samabhyarchya bhaikSheta niyataH shuchiH  ||  6A-16
niShekAdIni karmANi yaH karoti yathAvidhi  |
saMbhAvayati chAnyena sa vipro gururuchyate  ||  6A-17
upanIya tu yaH shiShyam vedamadhyApayeta tam  |
tadarthabodhakashchaiva tamAchAryaM prachakShate  ||  6A-18
ekadeshaM tu vedasya veda~NgAnyapi vA punaH  |
yo.adhyApayati vR^ittyarthamupAdhyAyaH sa uchyate  ||  6A-19
upAdhyAyAddashAchAryA AchAryANAM shataM pitA  |
sahasraM tu pitR^INAM tu chaibhyo mAtA garIyasi  ||  6A-20
gurushushrUShayA vidyAM saMprApya vidhivaddvijaH  |
snAyIta tadanuj~nAto dattvAsmai dakShiNaM  hi gAm  ||  6A-21
gurUNAnumataH snAtvA samAvR^itto yathAvidhi  |
udvaheta dvijo bhAryAM lakShaNAM ( NyAM ) bandhushAlinIm  |
bandhuhInAM cha yAM kanyAM  rogiNIM cha parityajet  ||  6A-22
mantropadeshe chArtvijye vivAhe shrAddhabhojane  |
svabandhuShveva kartavyamiti manvAdishAsanam  |
AdadhIta tataH pashchAdvidhAnenaiva sarvashaH  ||  6A-23
brAhme muhUrte chotthAya  hariM nArAyaNaM prabhum  |
dhyAtvA samAhitaH pashchAdviShThAmUtraM  visarjayet  ||  6A-24
nairR^ite dakShiNe  bhAge tR^iNamAchChAdya vai punaH  |
loShTaishcha lepanaM kR^itvA shauchaM kR^itvA yathAvidhi  ||  6A-25
mR^idbhiH shodhya gude pAdau pANau gaNDUShamAcharet  |
Achamya prayato bhUtvA tataH snAnaM samAcharet  ||  6A-26
jale nimajya hR^idaye  nArAyaNamanAmayam  |
dhyAtvotthAya tataH kuryAdarghyaM  sUryAya bhUmipa  ||  6A-27
sahasrakR^itvaH paramAM deviM japtvAH samAhitaH  |
upasthAyaiva tigmAMshuM  homaM kuryAddvitIyake  ||  6A-28
vedamadhyApya vidhivadvedA~NgAni tR^itIyake  |
muhUrte kusumAdIni  hR^itvA gachChettamIsvaram  ||  6A-29
yogakShemArthalAbhAya  snAtvA mAdhyAhnikIM kriyAm  |
kR^itvA puruShasukataishcha harimaShTAkShareNa cha  ||  6A-30
saMpUjya toShayitvAtha  vaishvadevaM yathAvidhi  |
kR^itvaivAtithyapUjAM cha bhojanaM cha yathAkramam  ||  6A-31
itihAsapurANAbhyAM  ShaShThasaptamayorbudhaH  |
kAlakShepaM prakurvANastAmbUlaM charvayetbudhaH ( tpunaH  )  |
upAsya pashchimAM saMdhyAM  homaM kuryAdatandritaH  ||  6A-32
brAhmaNeShu cha vidvAMso  vidvastu kR^itabuddhayaH  |
kR^itabuddhiShu kartAraH  kartR^iShu brahmavAdinaH  |
shreShThAste brAhmanA loke dAnapAtraM sadA matam  ||  6A-33
prathamaM tu gurordAnaM  dadyAchChraiShThyaM cha sarvadA  |
mAtApitroshcha yaddattaM  bhrAtR^isvasR^isutAsu cha  ||  6A-34
bhaginyai bhAgineyAya mAtulAnAM pitR^iShvasuH |
daridrAnAM cha bandhUnAM dAnaM vedavide.akShayam  |
pituH shataguNaM dAnaM  sahasraM mAturuchyate  ||  6A-35
saMnikR^iShTamadhIyAnamatikrAmati yo dvijaH  |
dAne tu kavyabhojye cha  dahatyAsaptamaM kulam  ||  6A-36
dviguNaM brAhmaNe dadyAtsamaM  tu brAhmaNabruve  |
prAdhIte shatasAhasramanantaM  vedapArage  ||  6A-37
prAyashchittAni shAstrANi pAtakeShUpapAtake  |
teShAmevAdhikArANi karmabhUmiShu janminAm  |
devAnAM  nAdhikAro.asti teShu rAjandivaukasAm  ||  6A-38
vairAjakanyAjAtastu budhAdila iti smR^itaH  |
mAtAmahaprabhAvena kShatriyatvamupeyivAn  ||  6A-39
tathApyatriprabhAvena prAyashchittena shodhitaH  |
shashA~Nkastu kShayAnmuktaH sarvalokasupUjitaH  ||  6A-40


March 21, 2009